Archivo de días de Ochún y Yemayá

MAFEREFUN, OCHUN Y YEMAYA, EN EL MAGICO DIA DE LA CONFLUENCIA DE SUS AGUAS

Posted in AVATARSERES with tags , , , , , , , , , , , , , , , , , , , on 8 septiembre 2015 by josancaballero

neisyochunabanicosol

Por JOSAN CABALLERO.

neisyochunabanicoi9nfinitosolo

CUMPLEVIDAS DE UNA GENUINA YALODDE

3149-MLM3929547202_032013-O

(Para Neysi Pedroso,

nacida un 12 de septiembre:

otra hija de Ochún, como ninguna)

10628626_843523439049736_8399107843887712510_n

Naciste un día, por sagradas confluencias,

Endulzando el río, con los peces de tu piel:

Yalodde criada, entre otanes, cual la miel

Surge de lo profundo, para surtir esencias,

Intentando escurrirse, como el agua a granel:

11011881_875602589175154_7822262774581798192_n

Posas de ser “Gran Reina”, no sólo en apariencia,

Exhibiendo tu estirpe, que niega el oropel:

Diosa viviente, en gestos y lengua de cincel;

Risa de escapulario, dorada de apetencias:

Orisha que restalla, cual piedra en un bisel;

Sortaria y gran señora, con dotes de prudencia:

Oh, Mujer salvadora de las Siete Potencias:

7 Diosas

Dominas las dos aguas, con toda su opulencia:

Oh, corres como mar, sobre el río, que ensanchas:

Madre de sal tan dulce, riegas tu quintaesencia,

Imponiendo tu don salamero por cancha:

Nadie puede retarte, pues das miel a tus anchas,

Ganándonos el paso, con grandes reverencias;

Usando tu desdén, cual tu amor a conciencia,

En medio del cortejo, que enrumba tu influencia:

Zumba un bembé del alma, con tu agua; y me manchas:

Mujer de las dos Aguas: Akuará a tus anchas!

10440840_664726770262738_6540316870722719222_n

José Antonio Gutiérrez Caballero

Miami, 12 de septiembre del 2013-2015.

neisyochunabanicoi9nfinitotexto

Canto de Alabanza u ORIKI,

de JOSAN CABALLERO,

para OCHUN y YEMAYA,

a partir de rezos y retazos yorubas

eliades-chango-ochun-yemaya

Por JOSANTEROS.
iyamiohoronga
Como en todas las religiones, el primer homenaje que se hace es un canto de alabanza a los dioses, para exaltar y exhibir sus creaciones, en donde los hombres entonan su amor por la especie, la herencia y la tradición de sus ancestros, de modo que, en la tragedia y la comedia (griega o latina), y hasta en cualquier tipo de literatura clásica, se comienza con el canto o rezo al dios, que luego da paso al “deus ex machine” tradicional, que restaura el “díkê” o la verdadera justicia entre los hombres antiguos, una de las cláusulas regentes en el mundo grecolatino, junto a la “moira”, “hybris” y la “sophrosyne”, entre otras, que no están muy lejos de las concepciones de humanos y guerreros en todas las lenguas, culturas y religiones, claro, con ciertas y determinadas diferencias, pero esenciales en su tronco común.
203489
Tal es el caso del ORIKI, o “Canto de alabanza, que se entona y se percute en un tambor, capaz de reproducir los tonos del habla. En Cuba se conservan los oriki de los orishas, pero en África, los jefes, los grandes sacerdotes, etcétera, también tenían su oriki, especie de divisa personal, en la que se canta a la genealogía de alguien excepcional…”
34989513
Y como celebramos los días de dos vírgenes y orishas sincretizadas desde nuestras almas y religiones diversas, celebraremos esta jornada del 7 de septiembre (vísperas de la Virgen de Regla –Yemayá-), pasando por el 8 de septiembre (día de Nuestra Virgen de la Caridad del Cobre), hasta el 12 de septiembre (fecha en que conmemoran los creyentes yorubas, como la de su santa –Ochún-), con una serie de artículos emblemáticos, para que tengan todo el conocimiento pormenorizado de estas festividades, como parte de un acervo, enraizado en la cultura tradicional popular, de nuestros países de habla hispana; pero también son días de Confluencia de las Aguas: Unidad sincrética y simbólica del Río, con el Mar.
46-LaVirgendeRegla
ORIKI A NUESTRAS MADRES DEL AGUA:

OCHUN Y YEMAYA…
413c
Oh, Madres del Destino,
Orishas de las Aguas,
denme el Poder de la Palabra,
que abre todos los caminos,
pues éste es mi Homenaje ante el altar
de las seis direcciones:
Homenaje al Espíritu del Destino,
Testigo de nuestra Creación:
De la Muerte y de la Vida,
el previsor:
yemaya-n2-acrylic-on-jute-copy
Alabanza a los Vientos del Reino
Invisible de los Ancestros:
El Espíritu del Viento es el que guía
a los Médiums de nuestros Ancestros:
Homenaje a los Espíritus
de la Riqueza y la Buena Fortuna:
Homenaje a la Madre del Pez,
el Dador de Cosas Buenas:
Homenaje al Espíritu del Río:
Dueña del peine de pelo
para las Mujeres bonitas:
El honor está viniendo
a las Madres de la Tierra:
Homenaje a la Sociedad
de Mujeres Sabias:
Nuestras mujeres bonitas,
dueñas del secreto
de las orishas sabias:
ochun-n2-d-acrylic-on-jute-70-x-43-2009
Oh, madres y mujeres orishas
Milenarias,
Denme el poder de la palabra,
el canto y la alabanza,
para volver a ustedes,
desde mi oriki de palmas,
con mi voz del alma:
Un rezo que es el canto
de multitudes abrazadas,
en las seis direcciones
de nuestra esperanza:
El Norte, Sur,
El Este, Oeste
de la sangre y la añoranza:
lellina-ochun-yemaya-in-studio-b
La herencia que nos guía,
para darnos confianza
en el Eterno Espíritu
de nuestros Ancestros,
y de ustedes, la savia
Materna de la Vida,
del Mar y la Mañana;
del Río que camina,
cual piedra milenaria,
limpiando nuestra estirpe
y hasta multiplicándola:
Oh, madres que nos guían,
nos cuidan y resguardan,
vengan hoy a salvarnos,
con su nueva confianza!
oshun1
Oh, Yemayá y Ochún,
orishas de las aguas,
preparen sus caminos,
para que la confianza
sea el nuevo destino
que deponga las armas:
Oh, madres de las aguas,
libérennos el alma,
para que todos juntos
seamos el altar,
por donde la esperanza
retorne con sus hijos,
milagros de un destino
que Olofi nos donara:
Para que los ancestros
sean Padres del Presente
y Orishas del Mañana!
Oh, Madres milenarias,
nuestras Mujeres de Agua!

yemaya-pres
José Antonio Gutiérrez Caballero
yemayiano
Miami, 7 de septiembre del 2013-8 de septiembre 2015.
ochunoso
ORIKI DE ALABANZA POR EL ESPIRITU
DE LAS DIOSAS DEL AGUA

yemaya20y20ochun
(Retazos de rezos encontrados por el alma de nuestros ancestros, que sirvieron de punto de partida para este Oriki espiritual)
abiku_children
Iba Yemoja Olugbe- rere:
Iba Osun:
Oloriya Igun Arewa Obirin:
Ajalorun:
Oya Oluweku:
AjeIba Aje- Oguguluso:
Olambo Yeye Aiye:
Iba Awon Iyaami:
Iba Orunmila, Eleri Ipin:
Dudu Atewo, Iku Dudu Atewo:
Oro To Si Gbogbo Ona:
Iba Ojubo Onomefa…

yemayatt
ORIKI O CANTO DE ALABANZA A YEMAYA
z_regla
YEMAYÁ ORICHA OBIRÍ DUDU KU ELERE MA YE ABAYA MI RE OYUAYABA ANO RIGBA OKI MI IYÁ MAYELÉ OGA GBOGBO OKUN. YEYÉOMÓ Ella LOJUN OYI NANI RETA GBODO OKUN NIBÉ IWO NIBÉ IWONIRÉ OLOWO NITOSIRE MO TERIBÁ DUPUÉ DUPUÉ IYAMÍ.
YEMAYÁ ATARAMAWÁ AKUYÁ OLOSÍN BA BALÉ APOYUDE AKRÚSARAYÁ BIOLISÍN YEMAYÁ MAYELÉ OBA OYÉ AGOYÓ SODÍ AKOARAMÁ OKERÍ OSÍN AKUKUÉ SALIKA AKUEYE OCHA KU ORI AYEAYAIN.
YEMAYÁ SABATÉ OLOCUN AWAN KISIE BO DE O ATEÍN YEMAYÁASAYABI OLOCUN KU DIMBO LU O BÉ LE NI.
IYÁ MI YEMAYÁ TARAMAGWA SAYABÍ OLOCUN OLODUMARE YAMIMU BE YA OMÍ TUTU EYÁ RIYÁ BO TO IYÁ OMI OKEKERÉ ABILÁ IYÁ YAME ABILÁ AYA ME AKUA ELO MO FUN YA O KE DE ERA BOGBOUN KUEKUEYE BONBÚ BONBÚ MA YON MINÁ.
377851_189392547817700_688498022_n1
YEMAYÁ ASA BI OLOKUN CHIKEDÉ MBO LUWO O BELENINE. IYA MI YALODE ORE IYAMI ARE KUARA MO O YAMI YALODE ABE AWOYÓ YEMAYÁ OLODO AWOYÓ YEMAYÁ. YEMAYÁ FU MI AWOYO BA KI RE YEMAYÁ LA RO KE.
ATARA MAGBÁ ASAYABIOLOKÚN BI OLOCUN YAMÍ LADÉ OBO RU MIIYAMIO IYÁ OMIO OLOCUN. ACHÉ RE RE RE IYA MI LA TE YEMAYÁASAYA BI OLOCUN IBU TAGANA DEDÉ WATOLOKUN OKOBA YI REOAYABA IBU LA OMIO KOFIEDENU IYÁ MI AYUBA.
YEMAYÁ TARAMAWAO ASAYA DI OLOCUN KOFIEDENU YIN YA IYÁ REMI ACABA OYIRÉ.
YEMAYÁ ATARAMAWÁ CHIKIDÍ NIBU ODUN YEMAYÁ MO WA RÍ YEMAYÁ MO WA RI.
YEMAYÁ IYÁ MI APA YA RI ODO AWA SON YEMAYÁ IYA MI TARÁMAGBA OMIO JOJA ACHERÉ RE RERE IYÁ MI ODUN AYABÁ TI WAODUN MIO YEMAYÁ ASAYA BI OLOCUN AWAYO YOGÚN CHUOROAYABÁ LO CHU BO KO MI EMI BO CHE IYA OLO MIO AKARÁ BI AYÉ YEMAYÁ.
YEMAYÁ OSI NIBA ODE YALE YALUNA YALÉ OMÍ BE IYABÁ MIO.
carybe_oferenda
YEMAYÁ TARABÍ OLOCUN MAWA AWOYÓ OGUÉ.
IYÁ MIO ATARAMAGBÁ MIO JOJO ACHARÉ OGÚN AYABA TIWÁ ODUNOMIO YEMAYÁ ASABA BI OLOCUN AWOYO AWOYO YO GUN EWA MIEMI BO CHE OLOMI AKARA RI AYE YEMAYÁ.
YEMAYÁ IKE RE OKUN ASAYABÍ OLOCUN YA BI LEDA OMO ARIKÚALLAJARA DE YU OMÁ KA MA SI IKÚ KA MA RI EYÉ KA MA RI OFÓKAMARÍ ELEMBIPONE.
ERE YO ERÉ YO YAABA MI YEMAYÁ OYÓ OYÓ AYABÁ YEMAYÁ AYABÁ.
YEMAYÁ LA UMBA E YEMAYÁ LARIO EKE YEMAYÁ MBI MI YEMAYÁ BATE.
YEMAYÁ OSA MA YAN ATARAMAGBA ASAYABÍ OLOCUN ALATUEN IYÁ YAMÍ YALODE ORE YAMÍ YALODE AREKUARA MA IYÁ MI ARE AWOYO YEMAYÁ OLODO AWÓ YEMAYÁ.
FU MI AWOYÓ BA KI RE YEMAYÁ LAROKE.
yemaya
OLODE AWOYÓ YEMAYÁ YEMAYÁ OLODE AWO ORO MI MO TU BAAWOYÓ KO WO KO WO OWO RA YE YEMAYÁ ORA YE KABÍ ORAYÉOWÓ RA YE ALABANBOCHÉ AWARA SEKÚN SEKÚN YEMAYÁ.
YEMAYÁ FU MI DERE KANA YEMAYÁ OKUA BO DE ABOTOTI KUA ACHOBE RE ENE KE SE OBA TOTI BE TUN ACHÓ BE RE YEMAYÁ FU MI DE REUN YEMAYÁ FU MI TA BE SA OGUEREO OGUERÉ LALA MIO.
OLOWOYO UN WE MI IWÓ OBINI OLOFI.
YEMAYÁ FU MI IBA OLE BI SO LOWO YEMAYÁ FU MI LOWO.
ACHE RE RE IYA MI LADE TE YEMAYÁ ASAYÁ BI OLOCUN IBU YIAWANA DE DE WAN TO LO KUN OKOBA YI RE AYABA BAI BU LA OMIOKOFIEDENU IYAMI AYUBA.
YEMAYA OLOCUN ATARAMAGBA OSAYA BI OLOCUN YEMAYÁ ONAKOTERO OKE BE MBO LEKE LO MI FON MA LO MI NA KUE KUÉ MILODO KEKERÉ IYA MO FE IYÁ MI NI BA TI OKO ISILE ORICHA FU MIIYÁ.
OWO RA YE YEMAYÁ ORO YE KABI ORAYÉ OWO.

hetheruoshun11
ORIKI O CANTO DE ALABANZA A OCHUN
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
YALODE AKIDO ABALÁ ABÉ DE BU ONI MALÉ ADO ELEWENI KIGUI RISOKÉ DE TO CHE NI KUKUELE YEYÉ MARO.
OCHUN AGÜERE YÍ MA RO IYÁ MI KOFIEDEMO IYÁ MI YEYÉ O YEYEOOMÍ OCHUN BABALOWÓ IYAMÍ.
OCHUN MORI YEYEO ODE KOYU EÑI MALE ODUN ENI TITI EKÓAFIEDENO OLOBÉ FUN AÑIKEÑI KADO ÑAWAÑI ÑAWAÑI KOLO RI.
OCHUN IWA IYÁ MO IYÁ MIO IKO BOSI IYAMÍ WA SI IYAMÍ MO ORI YEYEO OSUN.
OCHUN IWA IYA MIO IYÁ MIO IKO BOSI IYAMÍ WA SI IYAMÍ ORI YEYEOOSUN.
OCHUN MORI YEYEO OBINI ORO ABEBE RO OSUN YO MI KO LA LEKEIYÁ MI KO YO SO UN YEYÉ KARI WAÑARI OGA LE KI ASE OÑA.
IRAMÓ……. OLOYEO. AWAÑAÑI IKOSI ABI RE KA IYA MÍ OCHUN IWÁIYAMÍ IWÁ IKOBO SI IYAMÍ MO RO ORÚ UN… YEYEO OCHUN.
200px-OurLadyofCharity
OCHUN MORI YEYEO ADÉ KOYÚ EÑE MALÁ ODU EMI TITI EKOKOFIEDENU OLO REFÚN EÑIWE ÑIKADO ÑAWANI EDORI.
YEYEO AKETEBÍ MO WALE IYA´MI.
ORI YEYEO ALADE KOYU AYI MASÉ OCHUN ORÍ BETE EKOOFIWEREMO OTORALI FAN ENI WEÑI MA WA NI ODODO KALE YE AMIIYAMÍ.
YEYÉ KARI ENDUSA IWAWASI KO GUN KOWOSÍ YEYÉ OLONÍ BONAOSEMI ESA IYA MI OYIBONA ALADÉ KOYU FO CHO SIN ABE SI YEYEOORU YEYEO.
ELELÚ PALUCHÉ OYÉ BABA YU OCHÉ OSEO MA LO KA MALUKALODAFIN KAFURUKÉ BEKÍN SI LU IYAMÍ MAFEREFUN YALODEAFIWEREMO O YEYEO AYAMÍ.
1-a-caridad-de-cuba-1
OCHUN YEYÉ KARI BAN GANÁ DE ALADEO KOYÚ KOYÚ IBA ÑARÉEKILIRÁN OSÚN LA OKÉ OSA MI LUDE YEYÉ SA MI LU DE OSUNMILUDÉ AKAYA MI LU DÉ YEYÉ OSUN MILUDÉ.
OCHUN MORÍ YEYEO ALADÉ KOYU ERU MALE ODÚ ERÚ TETELEKOAFIDE LEMÓ OLESIO ENI KENIKAO MA KE SI ONO WANIE KABIE SIAFIWEREMO.
ETUTU KOMA TUTU IYAMÍ LADISÁ ALINÁ DI ECHUN IYAMÍ APALOTÚORISÁ EWÉ BRANGANISE WAÑALE WAÑALE KOWOSÍ ALIMÁ ORODÚIBÁ MO RO YEYEO.
MORI YEYEO LADEYÚ EÑIMALE ODU ENI TITE EKO OFIDERÉEFÚNENIKEÑIKADO NAWANI KO LO RÍ LADE SU KOFIEDENU.
YEYEO AKETÉ BI MO WA LE.
OCHUN MORI YEYEO OBINI ORO ABEBÉ ORO SUN WONI KOLALEKEIYAMÍ KOYÚ SOUN YEYÉ KARI WAÑARÍ WAÑARI OGALÉ OGALÉ KUASÉAÑA. AYUBA.
piki-1-cubano-levantate-y-anda
OCHUN YEYÉ NIOGO MI BOBO IBU LAIYÉ NIBÓ GBOGBO OMÓ ORSHALO WE NOTOSI EGBA MA ABUKÓN NI OMÍ DIDIMÉ NITOSI ONI Alafía ATI AYO ABINRIN KUELE RE ACHÉ WA WO ATI RE MA RO ACHÓ GELENITOSI YO AYABA LEWÁ KUELE RE RE RI ATI AYO SU GBON BE TO NICHÓ NITOSI KOME NIGBATI WA IBINU OBINRIN IKU IKO OLOFIN.ODUKUÉ.
IYÁ IYÁ ELEWA ABE OKADIÁ RERE.
YEYÉ MORÓ AFIKEREMA IYAMÍ AYOBÁ OLODÉ OLOSUN SINKU ÑALEIDEMI OKUERI KUEBI IYA TOSUN YALODE ABERE RON. OTOBALEORIYEYÉ OCHUN FU UN OKE OCHUN KORI OKE YALODE IYÁALABAKUYE ACHO AFU CHERE OTOBALE IYÁ ORICHA.IRAMO….. ALAYEO AWAÑAÑI IKO SI ABIREKA IYAMÍ OCHUN IWAIYAMÍ IWA IKOBO SI IYAMÍ WA SI IYAMÍ MORO ORÚN YEYÉ.
IYÁ IYÁ A BE AKODI A RERE.

image041
TOMADO A PARTIR DE VÁN TRUJILLO GONZÁLEZDAMBALLAH CAPA PRETA MONDO DE LIRA KIMBISALUCERO MUNALANGO NTOTO MALANGOKABANQUIRIYO BALAGÚN OGBONI ALALÚBANCHE NASAKO EMBOKO.
virgen20de20regla
REZO A YEMAYA
YEMAYA MO PE, YEYE AWON EJA MO PE, ENITI INSO AGAN DI OLOWO MO PE, INU RE BOGBO EBORA TI JADE, KO WA IGBE EBE MI.
virgen de la regla
Traducción:
Yemayà, yo a Usted la llamo, madre de los peces, yo a usted la llamo, usted es la persona que nos convierte en fértiles, para tener hijos, yo a usted la conozco por la persona que convierte al pobre en rico, yo te llamo porque sé que desde tu vientre salieron todas las divinidades y por eso deberías escuchar el lamento de mi petición…
virgen
REZO A OCHUN
IYA WO INIBON ORUN, TI OKO ITIJU, TO JADE NI ILU OYO, TO LO FI ILU OSHUGBO SHE ILE, ONITOJU AWON AWON ABIRIN, ATI ALABOYUN WA SE ITOJU MI.
ochun4_jpg_w300h407
Traducción:
Esposa del dueño de los rayos y del cielo, Usted que avergonzada salió de la ciudad de Oyó, escogiendo así la ciudad de Oshugbo para vivir, usted es quien cuida a las mujeres embarazadas, venga y cuide de las presentes aquí…
candomble
Fuentes consultadas:
http://www.scribd.com/doc/29780777/CANTOS-Y-REZOS-DE-LOS-SANTOS-MOYUGBA-REZO-A-OLORUN-A-OLORDUMARE-A-OBI-A-OSAIN-Y-APERTURA-DE-ESTERA-CANTO-A-YEMAYA-Y-OCHUN
http://deadman72009.blogspot.com/2011/12/suyeres-y-orikis-cantos-y-rezos-de.html
https://www.google.com/#q=oriki&tbs=dfn:1
https://www.personales.com/venezuela/caracas/ogbeka/Glosario.htm
ign_jose_noelio_6
José Antonio Gutiérrez Caballero
ojodemaryemaya
Miami, 08 de septiembre del 2013

vela3

Miami, 8 de septiembre del 2015.